Անցյալ տարվա ապրիլի 21-ին և 22-ին ՀՀ ԱԳՆ-ն իրեն ենթակա դիվանագիտական առաքելություններ է առաքել երկու փաստաթուղթ (դրանք կազմում են մեկ ամբողջություն), որով հանձնարարվում էր շտապ հանդիպումներ ունենալ հավատարմագրման երկրների ԱԳՆ-ներում ու միջազգային կառույցներում և ներկայացնել մեզանում ստեղծված ներքաղաքական իրավիճակի մասին ՀՀ պաշտոնական տեսակետը:

«Ծառայողական օգտագործման համար» նշումով այս հանձնարարականով Հայաստանում կատարվող գործընթացները ներկայացվում են որպես հասարակական կարգի խախտմամբ ուղեկցվող անօրինական հավաքներ ու չարտոնված երթեր, որոնք ոտնահարում են քաղաքացիների իրավունքները:

Հայրենի դիվանագետներին կենտրոնից խիստ ցուցում էր տրվում օտարներին հայտնել, որ Նիկոլ Փաշինյանի կողմից ղեկավարվող ցուցարարները բռնությամբ ներխուժել են պետական հիմնարկներ, ուսումնական հաստատություններ, անչափահասներին ներգրավել են անօրինական հավաքներին, վնասել հանրային և մասնավոր գույքը, արել օրինական իշխանությունը տապալելու, ատելության և անհանդուրժողականության կոչեր:

Հայաստանյան բարձրաստիճան դիվանագետները պետք է դեսպանընկալ երկրներին իրազեկեին, թե որքան զուսպ է իրեն դրսևորում իշխանությունը, և որքան հանդուրժող է ոստիկանությունը հասարակական կարգը չարամտորեն խախտող քայլարածների նկատմամբ: Սակայն նրանք պետք է հավելեին, որ անկարգությունների 10-րդ օրը իշխանության համբերության բաժակը լցվեց, և նա հարկադրված էր իրականացնել անօրինական երթերից մեկը ցրելու գործողություն, իսկ դրա կազմակերպիչներ Ն. Փաշինյանին, Ա. Միրզոյանին, Ս. Միքայելյանին ձերբակալել:

Գաղտնիք չէ, որ ԱԳՆ կենտրոնական գրասենյակից ամեն օր տարաբնույթ տեղեկատվություն ու հանձնարարականներ են թռչում դեպի մեր դեսպանություններ և ներկայացուցչություններ: Սակայն այս մեկը առանձնահատուկ էր. այն պարտավորեցնում էր դեսպաններին ու մյուս դիվանագետներին սևացնել ժողովրդական ոչ բռնի շարժման նպատակն ու էությունը:

2018-ի ապրիլյան այս հանձնարարականից 3 օր անց «թավշյա հեղափոխությունը» հաղթեց, իշխանության եկան նրա առաջնորդները, իսկ իշխանափոխությունից ընդամենը 3 օր առաջ նման հանձնարարական գրողները և/կամ կատարողները ճամբարափոխվեցին: Չէ՞ որ իրավիճակ էր փոխվել:

Վարչապետ դարձած Ն. Փաշինյանի կամքով Զոհրաբ Մնացականյանը նշանակվեց ԱԳ նախարար, որի կենսագրության գլխավոր հանգրվանները վկայում են, որ քաղաքական ցնցումները համընթաց հողմերի պես առաջ են մղել նրան:

1985թ. - Հայկոմկուսի ուղեգրով սովորելու է գործուղվել Մոսկվա,

1991թ. - ՀՀՇ-ի օրոք աշխատանքի է ընդունվել ԱԳՆ-ում,

1993թ. – ՀՀՇ-ական ԱԳ նախարար Վ. Փափազյանի հրամանով աշխատանքի է գործուղվել Լոնդոնում ՀՀ դեսպանություն,

1997թ. - վարչապետ Արմեն Սարգսյանը նրան Լոնդոնից բերել է Երևան և նշանակել իր խորհրդական,

1999թ. – նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը նրան նշանակել է իր աշխատակազմի արտաքին հարաբերությունների վարչության պետ, 2002թ-ին` Շվեյցարիայում ՀՀ դեսպան և Ժնևի ՄԱԿ-ի գրասենյակում և այլ միջազգային կազմակերպություններում ՀՀ մշտական ներկայացուցիչ,

2008թ. - նախագահ Սերժ Սարգսյանի հրամանագրով նշանակվել է Եվրոպայի խորհրդում ՀՀ մշտական ներկայացուցիչ (Ստրասբուրգ), 2011թ–ին` ԱԳ նախարարի տեղակալ, 2014թ-ին` ՄԱԿ-ում ՀՀ մշտական ներկայացուցիչ (Նյու Յորք):

Ապա, ինչպես Մնացականյանն է ԱԳՆ-ում ներկայացնում, իր պնդմամբ ու ցանկությամբ է Փաշինյանը դեսպաններ նշանակել ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանի տեղակալներ Կարեն Նազարյանին (Վատիկան), Աշոտ Հովակիմյանին (Չեխիա), Արմեն Պապիկյանին (Ավստրիա): Նույն կերպ դեսպան նշանակվեց Սերժ Սարգսյանի երկարամյա օգնական Վարուժան Ներսիսյանը (ԱՄՆ), իսկ ԱՄՆ-ում, Շվեդիայում և Իսպանիայում ՀՀ դեսպանները վերադարձան Երևան` ստանձնելով իրենց տեղակալների պաշտոնները: Ցուցակն ավելի երկար է, բավարարվենք այսքանով:

Այդուհանդերձ, իշխանափոխությունից մեկ տարի անց դեռևս անհայտ է` նշանակումներ ստացած այս և մյուս բարձրաստիճան դիվանագետներից ով և ինչ մասնակցություն է ունեցել թավշյա հեղափոխությունը պարսավող հիշյալ հանձնարարականի կազմմանը, նրանցից ով և ինչպես է կատարել այն:

Ճշմարտությունը կոծկելու պարագայում մեր առասպելաստեղծ հայրենակիցները կարող են տարիներ անց հորինել, թե հեղափոխությունից հետո պաշտոնազրկված արտգործնախարար Էդ. Նալբանդյանը, Ուկրաինայում դեսպան Ա. Մանուկյանը և Նիդերլանդներում դեսպան Գ. Մելքոնյանը (պաշտոնավարեց ընդամենը 7 ամիս) ինչպես էին գրում այդ չարամիտ հանձնարարականը, մինչդեռ փոխարտգործնախարարները, մամուլի քարտուղարը, մյուս պրոֆեսիոնալ ու ոչ պրոֆեսիոնալ դիվանագետները, ընդդիմանալով այդ ազգակործան ընթացքին և վտանգելով իրենց բարեկեցությունը` խելահեղ անձնազոհությամբ հարազատ ժողովրդին առաջնորդեցին դեպի պայծառ ապագա: Հենց այդ պատճառով էլ «թավշյա հեղափոխությունից» հետո նրանք բարձրացվեցին պաշտոններում ու աստիճաններում:

Իրականությունն ավելի քան գորշ է ու տրամագծորեն տարբեր առասպելից. 2018թ. ապրիլին այս բոլորը չկանգնեցին «ժողովրդի կողքին»: Նախկինում էլ սրանք քամու ուղղությամբ էին կողմնորոշվում: Նրանք միշտ հաղթողի հետ են:

Ի դեպ, տեղին է հիշեցնելը, որ ներկայիս արտգործխնախարար Զոհրաբ Մնացականյանը 2008թ. մարտի 1-ի հետ կապված ուշագրավ վարքագծով է աչքի ընկել: Նա 2008թ. հունիսից, այսինքն՝ մարտի 1-ից անմիջապես հետո, դարձել է Եվրոպայի խորհրդում Հայաստանի դեսպանը և 3 տարի զբաղվել մարտի 1-ի քաղաքական հետևանքների վերացմամբ ԵԽ-ում, և անձամբ հիմնավորել է, որ Նիկոլ Փաշինյանը և «Մարտի 1»-ի գործով անցնող մնացածները քաղբանտարկյալներ չեն։ Մինչդեռ վերջերս, ելույթ ունենալով ԵԽԽՎ-ում, «ժողովրդի վարչապետն» ինքն իրեն ներկայացրել է որպես 2008-ի մարտի 1-ի զոհ և այն ժամանակվա քաղբանտարկյալ:

Մնացականյանը 2008-ի մարտի 1-ից հետո քաղբանտարկյալ լինելու պահով համաձա՞յն է Փաշինյանի հետ: Դժվար է ասել:

Պատասխանելով 2008-ի մարտի 1-ից հետո ընկած ժամանակահատվածում Մնացականյանի գործունեության վերաբերյալ «168 ժամի» հարցին՝ ԱԳՆ-ում «կռուտիտ» են եղել ու խուսափողական ոճով արձագանքել: Դա նշանակում է, որ ԱԳՆ-ում իրավիճակ չի փոխվել: Հենց որ նոր իշխանություններ լինեն, Մնացականյանն ու էլի մի քանիսը, ամենայն հավանականությամբ, կհայտարարեն, որ իրենք միշտ էլ վատ կարծիքի են եղել Փաշինյանի մասին:

Կորյուն Մանուկյան