Մեկնաբանություն

10.05.2019 10:25


«Տնտեսական հեղափոխության» բենզինը

«Տնտեսական հեղափոխության» բենզինը

«Տնտեսական հեղափոխության» դրական արդյունքները հակադարձ համեմատական կապի մեջ են Նիկոլ Փաշինյանի ասուլիսների տևողության հետ։ Որքան քիչ են դրական արդյունքները, այնքան երկար է տևում ասուլիսը։

Կառավարության շեշտը հիմնականում դրված է քարոզչության վրա։ Օրինակ՝ ասում են՝ այսքանով ավելի գումար ենք հավաքելու պետական բյուջեում։ Դեռ տարին նոր է սկսվել, դեռ չեն հավաքել, բայց արդեն հպարտանում են, որ գերակատարում են բյուջեն։ Չեղած բանը որպես կայացած փաստ են ներկայացնում. կարևորը շոուն է։

Հպարտանում են նաև «խփած» ՀԴՄ կտրոնների քանակով։ Ինչքան ուզում, այնքան «խփում» են, բայց հպարտ քաղաքացիների կյանքում, մեծ հաշվով, բան չի փոխվում։

Մի ժամանակ հպարտության առարկա էր նաև բենզինի գինը։ Գինն իջել էր նավթի միջազգային գների անկման հետևանքով, բայց քայլարածներն իջեցումն իրենց էին վերագրում։ Հայտարարում էին, թե բա՝ բենզալցակայաններում բենզինի գինն իջել է հարազատ ու հեղափոխական կառավարության շնորհիվ, քանզի մոնոպոլիան վերցրել են, նոր խաղացողներ են մտել այդ ոլորտ, ու հիմա լրիվ ազատ խաղի կանոն է։ Դա, իհարկե, լկտի սուտ էր։ Հեղափոխական սուտ։ Բենզինի շուկան ոչ նախկինում, ոչ էլ հիմա մենաշնորհային չի եղել։ Կառավարությունն էլ ոչ մի քայլ այս շուկայում չի ձեռնարկել։ Նոր իշխանությունը դա լավ գիտի։ Գիտի, բայց քարոզչական առումով ուրիշ բաներ է տարածում։

Վերջին շրջանում բենզինի գինը մեզ մոտ թանկացել է։ Պատճառը կրկին միջազգային գների բարձրացումն է։ «Բրենտ» տեսակի նավթի 1 բարելի բորսայական գինն այժմ 70 ԱՄՆ դոլարի սահմաններում է։ Այս տարվա սկզբում նույն «Բրենտի» գինը տատանվում էր 50–55 դոլարի միջակայքում։ Գների անկումը սկսվել էր 2018–ի հոկտեմբերից՝ 85 դոլարից իջնելով մինչև 50–ի։ Հիմա կրկին նավթի գինը բարձրանում է։

Եվ այսպես, Հայաստանում բենզինի գինը թանկացել է միջազգային գների ուղղակի ազդեցության արդյունքում։ Քայլարածների քարոզչական փուչիկն, ըստ այդմ, պայթում է։ Ու որպեսզի տակից դուրս գան, հայտարարում են, թե բա՝ բենզինի գնի աճը կարող է ներքին պայմանավորվածության արդյունքում լինել։

Բա ասում էիք, թե Նիկոլի օրոք ամեն ինչ շտկվել է, ու շուկան ազատականացել է։ Բա ասում էիք, թե բենզինի գները «թավշյա հեղափոխության» ահից իջել են։ Ինչևէ։

Փաստորեն, երբ գներն իջնում են, Փաշինյանի թիմակիցները դա վերագրում են «ժողովրդի վարչապետին»՝ նախապես հայտարարելով, որ այլևս շուկան ազատականացրել են։ Բայց երբ բենզինի գինը լցակայանում թանկանում է, անմիջապես խոսում են այն մասին, որ սա մտահոգիչ է ու կարող է տնտեսվարողների կարտելային համաձայնության հետևանք լինել։ Որ մի քիչ էլ առաջ գնան, կարող են հայտարարել, որ բենզինի գնի վերջին շրջանի աճը հակահեղափոխական քայլերի հետևանք է. դեմագոգիան ներհատուկ է հեղափոխականներին։

Իրականությունն այն է, որ բենզինի շուկան ինչպես կար թավշյա հեղափոխությունից առաջ, այնպես էլ մնացել է։ Այդ շուկայում մենաշնորհ չի եղել։ Եղել են առնվազն 3 խոշոր ընկերություններ, ու ներքին մրցակցությունը միշտ էլ կատաղի է եղել, այդ թվում՝ մյուս՝ համեմատաբար միջին խաղացողների մասնակցությամբ։ Այլ հարց է, որ քարոզչական դաշտում միշտ խոսվել է բենզինային մենաշնորհի մասին, ու դա մարդկանց համար ականջահաճո է եղել։

Բենզինի շուկան մեծ չէ, և կառավարության թմբկահարած նոր խաղացողները չկան։ Հայաստանում բենզինի սպառման ամսական քանակը 12 հազար տոննայի սահմաններում է, ինչը հնարավորություն չի տալիս մանր խաղացողներ ունենալ այս շուկայում։ Մասշտաբի էֆեկտի խնդիր կա։

Բենզինի շուկայում կան մի քանի խոշոր ներկրողներ, որոնք էլ օբյեկտիվորեն եղանակ են թելադրում։ Նրանց թելադրած եղանակը, սակայն, ուղղակիորեն կախված է միջազգային գնային եղանակից։

Ի դեպ, միջազգային եղանակը հուշում է, որ բենզինի գները Հայաստանում կարող են ավելի թանկանալ։ Այս փուլում դեռևս վաճառվում է դրսից համեմատաբար էժան գնված բենզինը։ Հենց թանկ ապրանքը մտավ Հայաստան, լցակայաններում գները կբարձրանան։ Եթե գները դրսում իջնեն, մեզ մոտ էլ կիջնեն։ Ու կառավարությունն այստեղ զրո դերակատարում ունի։

Պետրոս Ալեքսանյան

Այս խորագրի վերջին նյութերը