Աշխարհ

12.07.2021 13:44


Ինչպե՞ս էր գրում Դանթեն. Ֆլորենցիայում XIII-XIV դարերի բացառիկ ձեռագրեր են գտել

Ինչպե՞ս էր գրում Դանթեն. Ֆլորենցիայում XIII-XIV դարերի բացառիկ ձեռագրեր են գտել

Ֆլորենցիայում XIII-XIV դարերով թվագրվող նոր ձեռագրեր են հայտնաբերվել։ Daily Mail–ը գրում է, որ Դանթեի արվեստն ուսումնասիրող Ջուլիա Բոլթոն Հոլոուեյը պնդում է, որ ստեղծագործությունները կարող են պատկանել Դանթե Ալիգիերիի գրչին, դրանք գրվել են Ֆլորենցիայում նրա ուսումնառության տարիներին:

Փրինսթոնի համալսարանում Հոլոուեյը միջնադարյան գրականություն ու մշակույթ էր դասավանդում, որից հետո որոշեց հրաժեշտ տալ աշխարհիկ կյանքին և կաթոլիկ միանձնուհի դառնալ։

Նրա խոսքով` ձեռագրերում ներկայացված են գաղափարներ արդար տիրակալների մասին, որոնք հետագայում Դանթեն ավելի ընդարձակ շարադրել է իր «Աստվածային կատակերգության» մեջ։ Ըստ Հոլոուեյի, հայտնաբերված ձեռագրերը ենթադրաբար պատկանում են 1280-1290 թվականներին, երբ Դանթեն ուսանում էր հայտնի դպիր և պետական գործիչ Բրունետո Լատինիի (Լատինին Դանթեին նաև այլ աջակցություն էր ցուցաբերում, քանի որ Ալիգիերին վաղ էր կորցրել հորը) մոտ։

«Իմ կողմից հայտնաբերված ձեռագրերի թվում, սրանք միակն են, որ գրվել են cancelleresca տառատեսակով, որը Դանթեն կարող էր սովորել հորից։ Բացի այդ դրանք ավելի էժան մագաղաթի վրա են գրվել, ինչը տրամաբանական է, հաշվի առնելով, որ Դանթեն իր ուսումնակիցներից ավելի աղքատ էր»,–ասում է նա։

Երկու ձեռագրերի կարմիր լուսանցքներում քառակուսու մեջ վերցված շրջան է պատկերված. խորհրդանիշ, որը Դանթեն կիրառում էր Աստծուն բնորոշելու համար։ Սա Դանթեին այս ձեռագրերի պատկանելիության մասին վարկածն ավելի համոզիչ է դարձնում։

Այնուամենայնիվ, սրանք դեռ միայն ենթադրություններ են, որոնք ստուգման ենթակա են։ Ինչ ձեռագրով էր գրում Դանթեն, մենք չգիտենք։ XIV դարի ընթացքում նրա պոեմները տարածվում էին բազմաթիվ ձեռագրերով (որոնք ի դեպ, միմյանց լիովին չեն համապատասխանում)։ Այնուամենայնիվ, դրանց շարքում չի պահպանվել գոնե մեկը, որն անձամբ Դանթեի ձեռքով գրված լինի։

Գիտնականները ենթադրում են, որ «Աստվածային կատակերգության» հեղինակները, ինչպես և այդ ժամանակների մի շարք գրագետ տոսկանացիներ, գոթական տառատեսակով էին գրում, այդ տառատեսակը հյուսիսային և կենտրոնական Իտալիա էր ներթափանցել Գերմանիայից և տեղի գեղագրության ավանդույթների համաձայն` որոշակի փոփոխությունների ենթարկվել. տառերն ավելի կլոր ու ցածր էին դարձել (բոլոնյան տառատեսակ)։

Նշենք, որ նույն տարվա մարտին Իտալիայի Պավիա քաղաքի Գիսլերի համալսարանի (քոլեջ) գրադարանում ձեռագիր երեք թերթ է հայտնաբերվել Ասվածային կատակերգության «Դրախտի» մի քանի հատվածներով։ Դրանք գրված են բոլոնյան տառատեսակով, գրեթե առանց կետադրական նշանների և ուղղագրության կանոնների, ինչը բացատրելի է, քանի որ այն ժամանակ գրական տեքստերը գրեթե միշտ լատիներեն էին գրվում, և ժամանակակից եվրոպական լեզուների համար ուղղագրության նորմեր դեռ մշակված չէին։

Այս և այլ հատկանիշներով գիտնականները թվագրում էին գտած ձեռագիրը ոչ ուշ քան XIV դարի կեսերով, այսինքն` դա «Աստվածային կատակերգության» հնագույն ձեռագրերից մեկն է։ Ենթադրաբար, այն պահվել է Միլանի դքսերի (Վիսկոնտի և Սֆորցա) գրադարանում և այն կարդացել է վաղ Վերածննդի մեկ այլ հանճարեղ բանաստեղծ Ֆրանչեսկո Պետրարկան։

Աղբյուրը՝ armeniasputnik.am

Այս խորագրի վերջին նյութերը