Գիտնականները ստեղծել են առաջին արհեստական լեզուն, որը կարող է ընկալել և ճանաչել համը միայն հեղուկ միջավայրում՝ ընդօրինակելով մարդու համային ընկալիչների աշխատանքը։

Հետազոտողները նշում են, որ PNAS հանդեսում նկարագրված այդ նվաճումը կարող է հանգեցնել սննդի անվտանգությունն ապահովելու և քիմիական վերլուծության միջոցով հիվանդությունների վաղ հայտնաբերման ավտոմատացված համակարգերի ստեղծմանը։

Տեխնոլոգիան հնարավոր կլինի ինտեգրել նաև հեղուկ նմուշների քիմիական վերլուծության լաբորատոր սարքավորումների մեջ։

Գիտնականները դա համարում են «նեյրոմորֆիկ հաշվարկների» ուղղությամբ քայլ՝ ուղեղի ուսուցման եղանակն ընդօրինակող արհեստական բանականության համակարգեր։

Արհեստական լեզուն պատրաստված է գրաֆենի օքսիդային թաղանթներից՝ ածխածնի գերբարակ թերթերից, որոնք գործում են որպես իոնային համերի մոլեկուլային ֆիլտրեր։

Խոշոր մասնիկներն առանձնացնելու փոխարեն, այդ թաղանթները դանդաղեցնում են իոնների շարժումը՝ սարքին հնարավորություն տալով ճանաչել և հիշել սարքի մեջ տեղադրված համերը։

Նոր հետազոտության մեջ սարքը նույնականացրել է չորս հիմնական համ՝ քաղցր, թթու, աղի և դառը՝ 72,5%-ից մինչև 87,5% ճշգրտությամբ, իսկ տարբեր համային բնութագրեր ունեցող ըմպելիքների, մասնավորապես՝ սուրճի և Coca-Cola-ի ճշգրտությունը կազմել է 96%։

Ավելի բարձր ճշգրտությունը պայմանավորված է բարդ ըմպելիքների խառնուրդների էլեկտրական բաղադրությամբ, ինչը համակարգի համար հեշտացնում է դրանց նույնականացումը։ Հետազոտության արդյունքներով՝ գիտնականներն առաջին անգամ հաջողությամբ համատեղել են սենսորները և տեղեկատվության մշակումը մեկ խոնավացման համակարգում։

Նախկինում համտեսման համակարգերը մշակել են ամբողջ տեղեկատվությունը արտաքին համակարգչային համակարգերի վրա, մինչդեռ նոր համակարգը բոլոր չափումները և տվյալների մշակման մեծ մասը կատարում է հեղուկի մեջ։

Այդ հեղուկի վրա հիմնված մոտեցումը ապահովում է ավելի մեծ ճշգրտություն, քանի որ այն մշակում է համերը իրենց բնական իոնային վիճակում, այլ ոչ թե դրանք փոխակերպում է չոր մշակման համակարգերի պահանջներին համապատասխան։ Քանի որ ավանդական էլեկտրոնային բաղադրիչները խափանվում են հեղուկում, հետազոտողները ստիպված են եղել առանձնացնել զգայունության և մշակման գործառույթները։ Նշված առաջընթացը հաղթահարում է այդ սահմանափակումը՝ օգտագործելով գրաֆենի օքսիդային թաղանթներ, որոնք կարող են հայտնաբերել և մշակել հեղուկի մեջ ընկղմված տեղեկատվության մեծ մասը։

Աղբյուրը՝ news.am