«Ազգային վերածնունդ» կուսակցությունը, ուշադրությամբ հետևելով ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ԱՄՆ համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքի 2014թ. մայիսի 7-ին Քարնեգի հիմնադրամում ունեցած ելույթին, որի ընթացքում պարոն դեսպանը ներկայացրել էր Ղարաբաղյան հակամարտության լուծման վեց հիմնական սկզբունքները, որոնց շուրջ այժմ ընթանում են հակամարտության կարգավորման բանակցությունները, հարկ է համարում ներկայացնել կուսակցության տեսակետը վերոնշյալ սկզբունքների վերաբերյալ՝ հենց սկզբից հայտնելով, որ ԱՎԿ-ի համար այս սկզբունքներն ամբողջովին անընդունելի են:

Ժամանակավոր միջանկյալ կարգավիճակի և ապագայում կամարտահայտման մասին: «Ազգային վերածնունդ» կուսակցությունը հիշեցնում է, որ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդը 1991թ. անցկացված հանրաքվեի ընթացքում արդեն հայտնել է իր կամքը: Հանրաքվեին մասնակցելու հնարավորություն է տրվել նաև ԼՂԻՄ ազերի բնակիչներին, սակայն վերջիններս այն բոյկոտել են, իսկ հետո միացել Արցախի ժողովրդի դեմ ուղղված Ադրբեջանի ագրեսիային: Արցախի ժողովրդի ինքնորոշումը տեղի է ունեցել ԽՍՀՄ ներքին օրենսդրության և միջազգային իրավունքի հիման վրա և այն անտեսելը Արցախի ժողովրդի դեմ ուղղված քայլ է՝ Արցախի ժողովրդի կամարտահայտման իրավունքի անտեսում:

Արցախի Հանրապետության տարածքների մի մասի Ադրբեջանին զիջման մասին: «Ազգային վերածնունդ» կուսակցությունը հարկ է համարում հիշեցնել, որ Արցախի տարածքների ավելացումը տեղի է ունեցել Ադրբեջանի կողմից սանձազերծած պատերազմի արդյունքում և արցախցիների պատասխանն է ադրբեջանական ագրեսիային: Տարածքներ վերցնելը՝ որպես պատիժ ագրեսիայի դիմաց, միջազգային պրակտիկայում ընդունված նորմ և գործընթաց է: Բավական է հիշեցնել Արևելյան Պրուսիայի տարածքների բաժանումը ԽՍՀՄ և Լեհաստանի միջև՝ որպես պատիժ նացիստական Գերմանիայի ագրեսիայի դիմաց: Երբ Ռուսաստանը, Լեհաստանն ու Լիտվան այդ տարածքները վերադարձնեն Գերմանիային, այդ ժամանակ էլ Արցախում հնարավոր կլինի մտածել առաջարկվող այս կետի մասին:

Ներքին տեղահանվածների և փախստականների՝ իրենց նախկին բնակավայր վերադառնալու իրավունքի մասին: Նույնիսկ այս իրավունքի ճանաչման դեպքում այն իրագործելու որևէ մեխանիզմ չկա: Ադրբեջանի պաշտոնական հակահայկական քաղաքականությունը վերադառնալու որևէ հնարավորություն չի թողնում խորհրդային Ադրբեջանից հեռացած հարյուրհազարավոր հայերի համար: Խորհրդային տարիներին Ադրբեջանի հատուկ քաղաքականության պատճառով կոմպակտ բնակված հայկական շրջաններում առաջացել էին ադրբեջանաբնակ բնակավայրեր, 1920թ. Շուշիում հայկական բնակչության կոտորածից հետո քաղաքի հայկական թաղամասը չի վերականգնվել և հայերի վերադարձն այնտեղ չի խրախուսվել: Այս վայրեր ադրբեջանցիների վերադարձը միայն նոր հակամարտության ներուժ կառաջացնի:

Անվտանգության միջազգային երաշխիքների և խաղաղապահների մասին: Ուկրաինայում ընթացող իրադարձությունները ցույց տվեցին, որ անվտանգության միջազգային երաշխիքները ոչինչ չեն նշանակում, իսկ խաղաղապահները որևէ հակամարտությունում էական դեր չեն խաղացել, ավելին, նրանց առկայությամբ նույնիսկ ցեղասպանություն է տեղի ունեցել Ռուանդայում, և սա ընդամենը 20 տարի առաջ: Արցախի ժողովրդի միակ երաշխավորը Պաշտպանության բանակն է և սահմանին կանգնած հայ զինվորը:

Ղարաբաղյան կարգավորման Ջեյմս Ուորլիքի կողմից հրապարակայնացրած սկզբունքներն ամբողջովին անընդունելի են Արցախի ժողովրդի համար:

Այս սկզբունքներն էականորեն ոտնահարում են Արցախի ժողովրդի իրավունքները և ձեռքբերումները, աջակցում Ադրբեջանի ագրեսիային և ամբողջովին ուղղված են հայության դեմ:

«Ազգային վերածնունդ» կուսակցությունը կոչ է անում է ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորմամբ հետաքրքրված պետություններին հեռանալ ժողովուրդների ինքնորոշման իրավունքը ոտնահարող և ագրեսիան պաշտպանող այս հանցավոր սկզբունքներից և ձեռնամուխ լինել Արցախի Հանրապետության ճանաչմանը՝ որպես հակամարտության կարգավորման ամենաարդյունավետ տարբերակ: Եթե ինքնորոշումը յուրաքանչյուր ժողովրդի իրավունքն է, ապա ագրեսիայի և ոչնչացման եզրին հայտնված ժողովրդի ինքնորոշումը միջազգային հանրության պարտականությունն է: Պարտականություն, որը չկատարվեց ղարաբաղյան պատերազմի ծանր պահերին, երբ ադրբեջանական ագրեսիայի զոհ էր դարձել Արցախի քառասուն տոկոսից ավելին և Արցախի հայությունը հայտնվել էր լիակատար ոչնչացման եզրին:

Արցախի ժողովուրդն իրականացրել է ազատ և անվտանգ ապրելու, գոյություն ունենալու իր իրավունքը: Պարոն Ուորլիքի ներկայացրած կարգավորման սկզբունքները, ինչպես նաև այդ սկզբունքների շուրջ բանակցողներն արհամարհում են Արցախի ժողովրդի այս իրավունքը:

«Ազգային վերածնունդ» կուսակցություն

Ստեփանակերտ