Երևանի Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների

ընդհանուր իրավասության դատարանին

Հայցվոր`

Արմեն Այվազյան

(Երևան, 0015, Զաքյան փողոց, 8-րդ շենք, բնակարան № 8)

Պատասխանող`

Հայկ Դեմոյան

(Երևան, 0028, Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիր, Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ)

ՀԱՅՑԱԴԻՄՈՒՄ

պատվի, արժանապատվության և գործարար համբավի պաշտպանության պահանջի մասին

I. Գործի փաստերը.

Պարոն Արմեն Այվազյանը (այսուհետ` Հայցվոր) քաղաքագիտու-թյան դոկտոր է, Մաշտոցի անվան Մատենադարանի երկարամյա ավագ գիտաշխատող, «Արարատ» ռազմավարագիտական կենտրոնի հիմնադիր տնօրեն, Հայաստանում և Սփյուռքում ճանաչված ու հարգանք վայելող գիտնական և հասարակական գործիչ:

Պարոն Հայկ Դեմոյանը (այսուհետ` Պատասխանող) Հայաստանի Հանրապետության գիտությունների ազգային ակադեմիայի Հայոց ցեղա-սպանության թանգարան-ինստիտուտի տնօրենն է:

2011 թվականի մարտի 30-ին Պատասխանողը, գտնվելով Ամերի-կայի Միացյալ Նահանգներում, հարցազրույց է տվել «Վերադարձ» (Return to Armenia) հեռուստահաղորդման հեղինակ Հարութ Բռոնոզյանին, իսկ այնուհետև` 2011 թվականի ապրիլի 11-ին http://nt.am , իսկ ապրիլի 12-ին`  http://hetq.am վեբ-կայքերում հրապարակել է «Գիտության սանիտարները կամ անբուժելի մեծամտության վնասները. Ցավակցական նոթեր Գևորգ Յազըճեանի «Գիտական բարոյականության ու գիտության մեջ պատե-հապաշտության մասին» գրության շուրջ» վերնագրով մի հոդված:

Ուղիղ եթերում հեռարձակված վերոհիշյալ հեռուստահաղորդման (այսուհետ` հեռուստահաղորդում) ընթացքում, ինչպես նաև վերը նշված հոդվածում (այսուհետ` հոդված) Պատասխանողը Հայցվորին հասցրել է մի շարք վիրավորանքներ և զրպարտել է նրան:

Այսպես`

Հեռուստահաղորդման մասով.

Հեռուստահաղորդման ժամանակ[1] իր տված հարցազրույցի ընթաց-քում հեռուստադիտողներից մեկը զանգահարել և Պատասխանողին հարց է տվել այն մասին, թե արդյո՞ք նրա տարիքն ու փորձը ներում են զբաղեց­նել նման պատասխանատու պաշտոն և, արդյոք, ավելի լավ չէ՞ր լինի այդ պաշտոնը վստահել առավել պատրաստված մասնագետների, առավել ևս, երբ այդպիսիք կան ու նրանցից մեկը, նշված հեռուստա-դիտողի կարծի­քով, Հայցվորն է:

Պատասխանողը, առանց որևէ փաստական հիմքի, վերը նշված հե-ռախոսազանգը վերագրել է Հայցվորին (իբրև թե այն Հայցվորն է կազմա-կերպած եղել). «Անձի շուրթերով խոսում է նույն այն անձը որի անունը հնչեցվեց՝ Արմեն Այվազյանը»: Այնուհետև, Պատասխանողը Հայցվորին անվանել է «խառնակիչ» և հայտարարել, թե իբր հայցվորի մարդկային այդ «տեսակը հայտնի է հայկական բոլոր շրջանակներին»:

Հեռուստահաղորդման ժամանակ Պատասխանողը Հայցվորին ան-վանել է «սնափառության մոլուցքով տառապող մարդ», «ոհմակի ղեկա-վար», «պետական հանցագործ»: Հայտարարել է, թե Հայցվորը «ստեղծել է մի գիշատիչ խումբ, որը նպատակ ունի հայության շրջանում տարբեր բա-ժանարար գծեր անցկացնել» և, որ «այժմ փորձում է իրեն [Պատասխա-նողին] թիրախ ընտրել», ինչպես նաև` որ «ստիպված էր [Հայցվորին] չդատել» ու, ինչ-որ խմբի հետ միասին, համապատասխան «գործո-ղություններ չիրականացնել»:

Հեռուստահաղորդման ժամանակ պատասխանողը նաև հայտարա-րել է, թե Հայցվորը, թուրքական մամուլի վրա հիմնվելով, առաջինն է հայտարարել այն փաստի մասին, որ 2008 թվականի սեպտեմբերի 6-ին՝ Թուրքիայի նախագահի Երևանում գտնվելու օրը` Հայաստան-Թուրքիա ֆուտբոլային հանդիպման ժամանակ Ծիծեռնակաբերդի Հայոց Եղեռնի հուշարձանի լույսերը մարվել են և իբրև թե Հայցվորն այս առթիվ հոդված է հրապարակել: Պատասխանողը նշել է, թե Հայցվորը, այդպիսով, «թուր-քական խայծն է կուլ տվել», զեղել է «[իր] կուտակած թույնը, մաղձը, նախանձը», «պետական հանցագործություն է իրականացրել» և «խայտա-ռակել է և՛ Ծիծեռնակաբերդը, և´ Հայաստանի Հանրապետությունը»: Պատասխանողը, այնուհետև, իրեն թույլ է տվել Հայցվորին ինչ-որ «դիագ­նոզ» վերագրել և նշել է, թե նա իրեն կենտրոնի տնօրեն է «հորջոր-ջում»:

Հոդվածի մասով.

Պատասխանողը գտել է, թե «հոդվածի ձևաչափի սահմաններում անհրաժեշտություն չկար մեկ ու կես էջը լցնել 18-րդ դարի հայոց պատ-մությամբ, օսմանյան հրովարտակների բովանդակային վերլուծությամբ ու Արմեն Այվազյանով» և, որ «սեփական գիտելիքների պակասը Այվազյան-Յազըճեան երկյակը որոշել էր լրացնել այսպիսի պոռթկումով, որի դրդապատճառների մասին կխոսենք ստորև»: Ըստ Պատասխանողի` Գևորգ Յազըճյանը Հայցվորի դրդմամբ է հրապարակել իր հոդվածը կամ ստորագրել է Հայցվորի հեղինակած հոդվածը։ Պատասխանողը գրել է, թե իր չհրապարակված դիսերտացիայում «[հ]ղումը [Հայցվորի] աշխա-տանքին արվել է մի կողմ թողնելով նրա մարդկային ու անհատական հատկանիշները»:

Հոդվածում Պատասխանողը Հայցվորին անվանել է «էժանագին պոպուլիզմով ու ինքնահավանության մոլուցքով տառապող լյումպե-նացված խմբակի» անդամ, որն իրականացնում է «անարդյունավետ և պարապ» գործունեություն:

Պատասխանողը նաև հայտարարել է, թե իրեն դատափետելու համար Հայցվորը թաքնվել է Գևորգ Յազըճեանի գրչի հետևում:

Այնուհետև, Հայցվորին անվանելով Գևորգ Յազըճեանի «պաշտ-պանյալ», Պատասխանողը կրկին անգամ անդրադարձել է Ծիծեռնակա-բերդի հուշահամալիրի գիշերային լուսավորությունն անջատելու` վերը հիշատակված փաստին և նշել է, թե Հայցվորը հղում տալով թրքական մամուլին տարածել է այս «ստահոդ լուր»-ը: Այստեղ Պատասխանողը դարձյալ Հայցվորին անվանել է «իրեն ռազմավարագիտական հետազո-տությունների կենտրոնի տնօրեն հորջորջող անձ», որը «[թ]րքական քարոզչության խայծը կուլ տալով` (…) արդյունքում վարկաբեկեց թե´ Հայաստանի Հանրապետությունը, և թե´ Ծիծեռնակաբերդը» և, որ ինքը և էլի ինչ-որ այլ անձինք ձեռնպահ են մնացել Հայցվորի «դավաճանական այս արարքը պատժելուց»:

Պատասխանողը Հայցվորին անվանել է «մերժվածների խմբակ»-ի անդամ, ավելացնելով, թե այդ «խմբակ»-ի «[բ]աշիբոզուկային գործելա-կերպը» շատերին է նրանից վանել, և որ ինքն այդ «խմբակ»-ի մասին կարող է ասել՝ «անցավորաց մասին կամ լավ, կամ ոչինչ»:

II. Հայցի իրավական հիմնավորումները.

Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի 19-րդ հոդվածի 1-ին մասը սահմանում է, որ անձի պատիվը, արժանապատ-վությունը, գործարար համբավը ենթակա են պաշտպանության այլ անձի կողմից հրապարակայնորեն արտահայտված վիրավորանքից և զրպար-տությունից` սույն օրենսգրքով և այլ օրենքներով սահմանված դեպքերում ու կարգով:

Նույն օրենսգրքի 1087.1 հոդվածի 2-րդ մասի համա-ձայն` վիրավորանքը խոսքի, պատկերի, ձայնի, նշանի կամ այլ միջոցով պատիվը, արժանապատվությունը կամ գործարար համբավը արատավո­րելու նպատակով կատարված հրապարակային արտահայտությունն է, իսկ 3-րդ մասի համաձայն` զրպարտությունը անձի վերաբերյալ այնպիսի փաստացի տվյալներ (statement of fact) հրապարակային ներկայացնելն է, որոնք չեն համապատասխանում իրականությանը և արատավորում են նրա պատիվը, արժանապատվությունը կամ գործարար համբավը:

Պատասխանողի կողմից հեռուստահաղորդման, իսկ այնուհետև հոդվածում արված բոլոր վերոհիշյալ արտահայտություններն կազմում են Հայցվորի պատիվը, արժանապատվությունը և գործարար համբավն արատավորող հրապարակային վիրավորանքներ և/կամ զրպարտություն:

Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով Սահմանադրության 18-րդ և 19-րդ հոդվածներով, Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 2-րդ հոդվածով,

խնդրում եմ`

պատասխանող Հայկ Դեմոյանին պարտավորեցնել հայցվոր Արմեն Այվազյանին վճարելու 1.000.000 (մեկ միլիոն) ՀՀ դրամ որպես նրան հասցված վիրավորանքների դիմաց փոխհատուցում և 2.000.000 (երկու միլիոն) ՀՀ դրամ` որպես հայցվորին զրպարտելու դիմաց փոխհատու-ցում:

Կից ներկայացնում եմ` 1) հայցվորի ներկայացուցչի իրավասու-թյունները հավաստող լիազորագիրը. 2) հայցվորի անձնագրի պատճենը. 3) հրապարակված հոդվածի տպագրությունը:

Արթուր Գրիգորյան

հայցվորի ներկայացուցիչ

[1] Հեռուստահաղորդման տեսագրությունը տեղադրված է http://returntoarmenia.com/ վեբ-կայքում: