Դեռ չէին հասցրել ադրբեջանական զորահանդեսի նախապատրաստության մի քանի նկարներ տարածվել համացանցում, արդեն սկսվեցին բուռն քննարկումները: Ինչպես երևում է, Ադրբեջանը այս տարի էլ զորահանդեսի ժամանակ ներկայացնելու է բավականին նորություններ, որոնցով կրկին փորձելու է ազդել հայկական կողմի վրա: Ինչպես երևում է որոշ նկարներից, դրանք են ռուսական նորագույն տանկեր, հրետանային միջոցներ, ծանր հրանետեր և այլն: Կարող են լինել նաև այլ զենքեր, մասնավորապես իսրայելական արտադրության և այլն: Այն, որ Իսրայելից մեծաքանակ զենքերի գնման գործընթաց կար, հայտնի էր դեռ վաղուց, սակայն հայկական միջավայրում հատկապես անհասկանալի է Հայաստանի ռազմավարական դաշնակցի Ռուսաստանի կողմից որոշ զինատեսակների վաճառքը: Դեռ 2008թ., երբ խոսք գնաց Ս-300 համալիրների վաճառքի մասին հայկական մամուլը ադեկվատ գնահատական տվեց երևույթին: Նշենք, որ վերջին մի քանի տարիների ընթացքում նման քանակությամբ և այդ տեսակի համալիրներ գնել էր միայն Չինաստանը: Սակայն այդ խոշորագույն գործարքի կանխումը չստացվեց, դրա իրագործումը չօգնեց, որ ռուսական ազդեցությունը պահպանվի Ադրբեջանում: Ընդամենը մի քանի տարի անց նրանց ստիպեցին լքել Ադրբեջանը: 1990 ականների վերջերին Ադրբեջանի թիվ մեկ զենքի մատակարարը համարվում էր Ուկրաինան: Ռուսաստանին այդ իրավիճակը դուր չեկավ, և 2000–ականների կեսերին այդ իրավիճակը փոխվեց: 2010-2011թթ. խոսք էր գնում այն մասին, որ Ադրբեջանը Իսրայելից գնում է 1,6 մլրդ դոլարի զենք: Սակայն ինչպես հիմա է երևում, Ռուսաստանը այս իրավիճակը ևս շտկել է: Ցուցադրվելիք Ս-300 ԶՀՀ-ները, Տ-90 տանկերը, Մստա-Ս հրետանային համակարգերը, ԲՄՊ-3 զրահամեքենաները և տարբեր ուղղաթիռները միասին արժեն ավելի քան 2 մլրդ դոլար:

Իհարկե, այդ զենքերը, որոնք հայտնվել են Բաքվում, անդառնալի ոչինչ չեն փոխում իրավիճակում, սակայն մեղմ ասած՝ դաշնակցի հանդեպ արդարացի ու ազնիվ չէ: Նույն ժամանակ այդ դաշնակիցը իր գործընկերոջը առաջարկում է այլ տեխնիկա: Ավելին ասենք, որ այդ նույն տեխնիկան, որը համարվում է ռուսական նորագույն` Սմերչ, Տ-90, ԲՄՊ-3, մասայականորեն չկա անգամ ռուսական բանակում՝ այդ թվում նաև Հայաստանում տեղակայված ռուսական 102-րդ ռազմաբազայում: Ահա այսպիսի իրականություն:

Վերջերս խոսվեց այն մասին, որ Հայաստանում ռուսական ռազմաբազան ևս զինվում է նորագույն զինատեսակներով: Եթե դա իրականությանը համապատասխանում է, ապա Ռուսաստանը ուղղակի ստիպված է թեկուզ իր ռազմաբազայում ունենալ ոչ միայն վերը նշված տեխնիկաներից, այլ նաև օպերատիվ-մարտավարական և մարտավարական հրթիռներ` Իսկանդեր, Տոչկա Ու և այլն, նորագույն Ս-300 կամ Ս-400 ԶՀՀ-ներ և հզորացնել օդային բաղադրիչը մինչև իսկ մեկական կործանիչ և ռմբակոծիչ ավիաէսկադրիլիաներով: Ներկայումս եղած ՄիԳ-29 կործանիչները թե տեխնիկապես, թե ֆիզիկապես թե բարոյապես հնացած են և չեն համապատասխանում պահանջներին: Պատահական չէ, որ այս կործանիչից օրեցօր հրաժարվում են նորանոր պետություններ: Ճիշտ տեղին և ժամանակին է, որ ռուսական օդուժի սպառազինության մեջ հայտնվող Սու-30-34 շարքից մեկական էսկադրիլիա հայտնվեն ռուսական շահերի միակ կղզի հանդիսացող այս տարածաշրջանում: Սա, նորից ենք կրկնում, հենց ռուսական շահերից է բխում, քանի որ հակառուսական ուժերը արդեն չափազանց շատ են զինվել, այդ թվում նաև ռուսական զենքով:

Ալբերտ Պողոսյան